หมวด โบราณคดี

ระบำเชียงแสน

ระบำเชียงแสน


เป็นระบำโบราณคดีชุดที่ 4 ในระบำโบราณคดี 5 ชุด ที่สร้างขึ้นตามแบบศิลปะและโบราณสถานสมัยเชียงแสน และได้แพร่หลายไปทั่วดินแดนภาคเหนือของไทย ซึ่งในสมัยโบราณเรียกว่า ""อาณาจักรล้านนา"" และต่อมามีนครเชียงใหม่เป็นเมืองหลวงของอาณาจักรนั้น ศิลปะแบบเชียงแสนได้แพร่หลายลงมาตามลุ่มแม่น้ำโขง เข้าไปในสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ที่เรียกว่า ""ลานช้าง"" หรือ ""กรุงศรีสัตนาคนหุต"" แล้วแพร่หลายเข้ามาในประเทศไทยทางจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบนด้วย โดยเหตุนี้ระบำเชียงแสน ตลอดจนดนตรีที่สร้างจังหวะของระบำชุดนี้ จึงมีลีลาและสำเนียงพื้นเมืองเป็นไทยชาวเหนือแบบพื้นเมือง คละเคล้าระคนไปด้วยลีลาและสำเนียงพื้นเมืองของชาวไทยทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือปะปนอยู่ด้วย นายมนตรี ตราโมท ผู้เชี่ยวชาญดนตรีไทยและศิลปินแห่งชาติ เป็นผู้แต่งทำนองเพลงจากสำเนียงไทยภาคเหนือ และนางเฉลย ศุขะวณิช ผู้เชี่ยวชาญการสอนนาฏศิลป์ไทยและศิลปินแห่งชาติ เป็นผู้ประดิษฐ์ท่ารำ จากจิตรกรรมฝาผนังและลายปูนปั้นที่ประดับโบราณสถานยุคเชียงแสน อาณาจักรลานนา ราวพุทธศตวรรษที่ 16 - 23 ดังนั้นท่ารำและดนตรีตลอดจนเครื่องแต่งกายในระบำชุดนี้ จึงมีลีลาสำเนียงและแบบอย่างเป็นแบบภาคเหนือและไทยภาคตะวันออกเฉียงเหนือระคนกัน นาฎยศัพท์ที่ใช้ประกอบการรำ อ่อนตัว เป็นกิริยาการใช้ศีรษะและไหล่ คือ การเอียงศีรษะ แล้วกดไหล่ กระทายไหล่ คือ กิริยาที่ดึงไหล่ข้างใดข้างหนึ่งมาข้างหน้าเล็กน้อย พร้อมกับเบี่ยงไหล่อีกข้างหนึ่งไปข้างหลัง โยนตัว เป็นลักษณะการก้าวเท้าไปข้างใดข้างหนึ่ง พร้อมกับถ่ายน้ำหนักตัวไปตามเท้าที่ก้าว และเอียงศีรษะตรงกันข้ามกับเท้าที่ก้าว เมื่อโยนตัวไปแล้วจะคืนตัวกลับ






เครื่องแต่งกาย
1. เสื้อ ตัดเย็บด้วยผ้าลูกไม้สีเหลือง สอดดิ้นเงิน-ทอง มีลักษณะคอแหลม ประดับลูกไม้สีเงินสลับทอง รอบคอลงมาถึงระดับอก 2 เส้น แขนสั้นเหนือศอก ตัวยาวคลุมสะโพก ชายเสื้อด้านบนติดแถบสีทอง โอบรอบคอลงมาถึงสาบเสื้อด้านหน้า ตลอดจนชายเสื้อ และรอบปลายแขนช่วงไหล่ปักดิ้นโปร่งหนุนลายกนก เป็นลายดอกประจำยามระหว่างไหล่ทั้งสองข้าง ด้านละ 1 ดอก

2. ผ้านุ่ง เย็บสำเร็จแบบป้ายข้างไปทางซ้าย ต่อเชิงผ้า นุ่งยาวกรอมเท้า สีเขียวและสีชมพูแก่อย่างละแถว แต่งด้วยขลิบทองลายขวาง 2 เส้น ด้วยลูกไม้แถบสีทองห่างกันพอประมาณ

3. เกลียวไหม มีเกลียวไหมสำหรับระบายรอบเอว และพู่ห้อยที่เอวด้านหน้า

4. เสื้อในนาง แบบไม่มีแขน สีเนื้อหรือสีเหลือง ดันทรงมีสายเล็กๆ


เครื่องประดับ
1. สร้อยคอ

2. กำไลข้อมือ

3. กำไลข้อเท้า

4. ต่างหู

5. เข็มขัด

6. ขดเงิน







เครื่องดนตรีที่ใช้ประกอบการแสดงระบำเชียงแสน


1. ซึง

2. สะล้อ

3. ตะโพน

4. ฆ้องหุ่ย

5. ฉิ่ง

6. ฉาบ

โอกาศที่ใช้แสดง

ชมแล้ว [ 15598 ] 05 มี.ค. 53 17:39